Ο τόμος αυτός αποτελεί την ελληνική έκδοση του καταλόγου της έκθεσης "Αθήνα-Σπάρτη" που οργάνωσε το Θυγατρικό Κοινωφελές Ίδρυμα Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης στη Νέα Υόρκη, το χρονικό διάστημα Δεκεμβρίου 2006-Μαΐου 2007. Στο πλαίσιο της μεταφοράς και παρουσίασης της έκθεσης στο Μουσείο της Ελιάς και του Ελληνικού Λαδιού στη Σπάρτη (Ιούλιος 2007 - Ιανουάριος 2008), δημοσιεύτηκε ο κατάλογος στα ελληνικά.
Ο τόμος πραγματεύεται πτυχές του γεωμετρικού, αρχαϊκού και κλασικού πολιτισμού, σε σχέση με τους δύο κεντρικούς πόλους του αρχαίου ελληνικού κόσμου, την Αθήνα και τη Σπάρτη. Τα 181 λήμματα που αντιστοιχούν στα σχετικά εκθέματα-αντικείμενα της έκθεσης, συνοδεύονται από αναλυτικά ιστορικά και αρχαιολογικά κείμενα για την ιστορία των δύο πόλεων, την τοπογραφία και την εξέλιξη της μνημειακής και δημόσιας αρχιτεκτονικής τους, την πολιτειακή τους εξέλιξη και τη μετάβαση στην πόλη-κράτος. Έμφαση δίνεται στην πολιτιστική ταυτότητα τόσο της Αθήνας όσο και της Σπάρτης μέσω της καλλιτεχνικής τους έκφρασης και δημιουργίας• παρουσιάζεται η αθηναϊκή γλυπτική, η λακωνική λιθογλυπτική, η αττική αγγειογραφία και η λακωνική κεραμική, η μεταλλοτεχνία και η νομισματοκοπία. Ο κατάλογος ολοκληρώνεται με το κεφάλαιο των Περσικών Πολέμων και το κλίμα ανταγωνισμού που διαμορφώθηκε μεταξύ Αθήνας - Σπάρτης, και που κορυφώθηκε με τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Ο κατάλογος, με τα αμιγώς αρχαιολογικά και ιστορικά κείμενα και το πλούσιο εικονογραφικό υλικό του απευθύνεται όχι μόνο στο επιστημονικό κοινό, αλλά και στους λιγότερο εξειδικευμένους αναγνώστες.