Διποτάματα Άνδρου

Μετά από σχετική πρόταση προερχόμενη από την Καΐρειο Βιβλιοθήκη της Άνδρου, το Ίδρυμα μετείχε στην προετοιμασία της διάσωσης των Διποταμάτων Άνδρου, μιας ποταμιάς πλαισιωμένης από
καλλιεργήσιμα βαθμιδωτά χωράφια (παραβολές ή αιμασιές), κατά μήκος της οποίας σώζεται
πλήθος εγκαταλελειμμένων, συχνά ερειπωμένων, υδρομυλικών εγκαταστάσεων που άλλοτε τροφοδοτούσαν την παραγωγή σιταριού στο νησί και οι οποίοι συνδέονταν με τους όμορους οικισμούς μέσω δικτύου πλακόστρωτων καλντεριμιών.

Στο πλαίσιο ενός ευρύτερου προγράμματος που αφορούσε την προστασία της κοιλάδας αυτής, την αποκατάσταση των αιμασιών και των μονοπατιών, την επαναλειτουργία ενός ή δύο συνεχόμενων νερόμυλων προβλέφτηκε και η δημιουργία ενός υπαίθριου οικομουσείου με στεγασμένες στα υπάρχοντα κτίσματα αυτοτελείς μουσειακές μονάδες αφιερωμένες στη χλωρίδα, την πανίδα και τα ορυκτά της Άνδρου, την υδροκίνηση και τις δραστηριότητες των κατοίκων του νησιού με παράλληλη παράθεση οικονομικών στοιχείων για την παραγωγή. Για τις ανάγκες της προετοιμασίας του, καταγράφηκαν 27 υδατόπυργοι σε 24 κτίσματα που εξυπηρετούσαν τα γύρω χωριά.

Σώζονται, επίσης, υδραυλικά έργα καθώς και αγροτικά κτίσματα δείγματα ενός συστήματος και ένα πυκνό δίκτυο μονοπατιών και γεφυριών που συνέδεε τους οικισμούς με τα χωράφια, τους νερόμυλους και τα χωριά της περιοχής της Χώρας. Όλα τα παραπάνω αποτελούν ένα εργονομικά δομημένο σύστημα κατασκευών που εξυπηρετούσε τις παραγωγικές διαδικασίες, με ιδιαίτερο εθνολογικό ενδιαφέρον *.

* Νομικός Στέφανος - Τσενόγλου Ελένη, «Δημιουργία οικομουσείου στα Διποτάματα της Άνδρου», Τεχνολογία 10-11 (2001), 23-25.

Επιστημονικός υπεύθυνος: Στέλιος Παπαδόπουλος (εθνολόγος/μουσειολόγος)

Επιστημονική έρευνα και τεκμηρίωση: Στέφανος Νομικός (αρχιτέκτων), Νέλλη Τσενόγλου (εθνολόγος)