12.4.2012

Μεταλλεία Σερίφου

Μεταλλεία Σερίφου

Η Σέριφος αποτελεί ένα υπαίθριο μουσείο της μεταλλευτικής δραστηριότητας των κατοίκων της, από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας. Η ενδοχώρα της είναι χαραγμένη από τις στοές εξόρυξης που δημιουργούνταν πάνω στις φλέβες των μεταλλευμάτων της. Τα λιμάνια της διαμορφώθηκαν σε σταθμούς φόρτωσης των ορυκτών της ενώ η κοινωνική και οικονομική ζωή του νησιού είναι διαχρονικά δεμένη με τα μεταλλεία του.
 
Κατόπιν πρότασης της τοπικής αυτοδιοίκησης του νησιού, αναλήφθηκε ερευνητικό πρόγραμμα στόχος του οποίου ήταν η αξιοποίηση και μουσειακή ανάδειξη των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων στη Σέριφο, με τη δημιουργία Υπαίθριου Μουσείου Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων και Ορυκτού Πλούτου Σερίφου στο Μεγάλο Λειβάδι. Το ερευνητικό πρόγραμμα αφορούσε τη συγκέντρωση πληροφοριακού και τεκμηριωτικού υλικού τόσο σε τοπικές (αρχεία επιχείρησης, δημοτικά αρχεία, αρχεία υποθηκοφυλακείου, αρχείο σωματείου μεταλλωρύχων, ιδιωτικά αρχεία), όσο και σε άλλες αρχειακές πηγές, οι οποίες συμπληρώνονται από προφορικές μαρτυρίες εργαζομένων και κατοίκων του νησιού. Η έρευνα είχε ως κεντρικούς άξονες τη διαχρονική μεταλλευτική δραστηριότητα στον ελλαδικό χώρο από την αρχαιότητα έως τη σύγχρονη εποχή και τη μεταλλευτική δραστηριότητα που αναπτύχθηκε στη Σέριφο κατά την περίοδο 1861-1964.

Επιστημονικός υπεύθυνος: Ασπασία Λούβη (δρ βυζαντινολόγος)

Επιστημονική έρευνα και τεκμηρίωση: Μαρινέλλα Κατσιλιέρη (ιστορικός), Νίκος Μπελαβίλας (δρ  αρχιτέκτων), Ανδρομάχη Οικονόμου (δρ εθνολόγος), Βάσω Τροβά (αρχιτέκτων), Αντώνης Φραγκίσκος (μεταλλειολόγος, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ), Δήμητρα Μαυροκορδάτου (φοιτήτρια αρχιτεκτονικής ΕΜΑΠ), Θεόδωρος Μανιατάκος (φοιτητής Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ)

Gallery

  • Η απεικόνιση της παλιάς ξύλινης σκάλας φόρτωσης του Κουταλά σε φωτογραφία των αρχών του αιώνα επιτρέπει την άντληση στοιχείων για τη δομή των πρώτων αυτών κατασκευών που αντικαταστάθηκαν κατά τη δεκατία του 1930 τόσο στον Κουταλά όσο και στο Μέγα Λειβάδι με μεταλλικές σκάλες (Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο Αθηνών).
  • Η ακτή του Μεγάλου Λειβαδιού σε αχρονολόγητη φωτογραφία του 19ου αιώνα, περ. 1880 - Διακρίνεται το μολαράκι και το συγκρότημα των πρώτων κατοικιών ΙστορΕθνολΜουσΑθη.
  • Λεπτομέρειες των στοιχείων της σκάλας φόρτωσης στο Μέγα Λειβάδι. Διακρίνονται ο μεταλλικός δικτυωματικός πρόβολος επί της λιθόκτιστης βάσης, και η δοκός έδρασης από οπλισμένο σκυρόδεμα που προεξέχει (αριστερά). Επίσης διακρίνονται τα χιαστί αντιανέμια και το κεντρικό πλαίσιο (δεξία).
  • Μεταλλωρύχοι στην είσοδο της γαλαρίας στο Μουντάκι περί το 1890, Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο Αθήνας.
  • Χειροδιαλογή από γυναίκες στην πλατεία φόρτωσης του Μεγάλου Λειβαδιού το 1961. Αρχείο Α.Ζ.Φραγκίσκου.